Nitrasyon, çelik yüzeyinde aşınma direncini artıran bir yüzey işlem prosesidir. Bu işlem, azotun çelik yüzeyine difüzyonu sonucunda malzemenin yüzeyinde sert bir tabaka oluşturur. Nitrasyon, bazı çeliklerde korozyon direnci ve yorulma dayanımını artırabilir.
Neden Nitrasyon?
İşlem sırasında deformasyon daha az olur.
Sürtünme dayanımı yüksektir.
Tüm çeliklerin sertleşebilme kabiliyeti vardır.
Çeliğin içine işlediği için krom kaplama gibi pul pul vs. kalkma oluşmaz.
Faydaları:
Nitrasyon, özellikle aşırı yüklemeye maruz kalan aksamlarda yüksek yüzey sertliği sayesinde aşınma, sürtünme, pullanma ve sarmalara karşı yüksek direnç sağlar.
Özellikle yüzey basma gerilimleri geliştirilerek yorulma dayancı artırılır.
Uygulama ve Malzemeler:
Genel uygulamaları arasında dişliler, krank milleri, eksantrik miller, kam takipçileri, vana parçaları, yaylar, ekstrüzyon vidaları, kalıp döküm takımları, dövme kalıpları, alüminyum ekstrüzyon kalıpları, enjektörler ve plastik enjeksiyon kalıpları bulunmaktadır.
Nitrasyon, krom, molibden, vanadyum ve alüminyum gibi nitrür oluşturucu elementleri içeren çelik çeşitlerine uygulandığında daha etkilidir.
İşlem, sıcak iş, soğuk iş çelikleri ve kalıp çelikleri gibi takım çeliklerine de uygulanabilir.
Nitrasyon düşük sıcaklıklarda gerçekleştiği için yay çelikleri de bu yöntemle sertleştirilebilir. Bu sayede otomotiv sektöründe kullanılan yayların yorulma ömrü uzatılır.
En iyi sonuçları elde etmek için malzeme, nitrasyon öncesinde sertleştirilmiş ve menevişlenmiş olmalıdır.
Nitrasyon Çeşitleri:
Gaz nitrasyon
Sıvı nitrasyon
Tuz nitrasyon
Paslanmaz nitrasyon
Vakum nitrasyon fırını
4140 çeliği gibi çelikler nitrasyona uygun olabilir. Ancak uygulanacak nitrasyon yöntemi ve koşulları, çeliğin özelliklerine ve uygulamanın gereksinimlerine bağlı olarak değişebilir.
Nitrasyon, yüzey sertleştirme işlemlerinden biridir ve karbonitrasyon gibi farklı sertleştirme teknikleriyle birlikte kullanılabilir. Karbonitrasyon, yüzeyi karbon ve azotla zenginleştirerek sertleştirme işlemidir.
Yorumlar